Çine-Tepecik Höyük Obsidiyen Tedarik ve Takas Sistemi
Journal Articles
Overview
Identity
Additional Document Info
View All
Overview
abstract
Obsidiyenin, tarihin en eski dönemlerinden itibaren uzun mesafeli dağıtımı çeşitli takas modelleri ile gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, tarihöncesi dönemlerdeki bölgeler arası ilişkileri ve dönemin sosyal yapısını belirlemede en ideal arkeolojik malzemelerden birini obsidyen oluşturmaktadır. Aydın ili, Çine ilçesi sınırları içinde yer alan Çine-Tepecik Höyük’te şimdiye kadar yapılan kazılar sırasında toplam 10,070 adet yontmataş buluntu ele geçmiş olup bunların 6113 tanesi obsidiyenden meydana gelmektedir. Çine Tepecik Höyük’te Kalkolitik Çağ’dan itibaren alet yapımında obsidiyen kullanımının diğer kayaçlara oranla daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. Bu makalede, Çine-Tepecik Höyük’ün Kalkolitik, Erken, Orta ve Geç Tunç Çağı tabakalarından ele geçen obsidiyen buluntuların genel yapısı ve buna bağlı olarak bu dönemlerdeki obsidiyen tedarik ve takas ağındaki yeri belirtilmeye çalışılmıştır. Söz konusu obsidiyen buluntuların kaynak yerlerinin anlaşılması amacıyla XRF analizleri yapılmıştır. Bunun yanı sıra, obsidiyen endüstrisinin genel yapısının anlaşılması için, söz konusu buluntular üzerinde tekno-tipolojik incelemeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, Çine Tepecik Höyüğün obsidiyen dağılımındaki rolünü belirlemede kullanılmıştır. Bu analizler sonucunda, obsidiyenin Melos ve Giali Adaları ile Orta Anadolu’daki Nenezi, Göllüdağ ve Acıgöl kaynaklarından farklı şekillerde tedarik edilmiş olduğu anlaşılmıştır. Birden fazla kaynaktan elde edilen obsidiyenin farklı takas modelleri ile yerleşim yerine getirilmiş olduğu görülmektedir. Stratejik pozisyonlarına bağlı olarak Çine-Tepecik Höyüğün, Kalkolitik Çağ’dan itibaren Menderes nehri vadisi aracılığıyla obsidiyen dağıtımını yapan önemli bir yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir. Bu açıdan bakıldığında, Çine-Tepecik Höyük Batı Anadolu’daki çağdaş yerleşimleri arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
